Autisme, wat is dat nou eigenlijk?
Hoe denkt, ziet en voelt iemand met autisme. Het is belangrijk om dit te weten, zodat je iemand met autisme zo goed mogelijk kunt helpen en begrijpen.
Wat is autisme eigenlijk?
Autisme is een stoornis. Er zijn verschillende vormen van autisme.
Alle vormen worden verzameld onder het 'kopje' Pervasive Developmental Disorders (PDD). In Nederland spreken we van Autistische Spectrum Stoornis (ASS) of van een pervasieve ontwikkelingsstoornis.
Niet iedereen met autisme heeft dezelfde verschijnselen. Ieder kind is anders en dit maakt de stoornis dan ook erg lastig. Wel zijn er een aantal gedragingen die vaak voorkomen. Je kunt hierbij denken aan:
Heftig reageren op prikkels zoals licht en geluid
Houden bijna geen rekening met anderen
Tonen weinig tot geen emoties
Trekken zich snel terug
Houden niet van aanrakingen
Verwerken prikkels niet goed
Zoeken geen troost
Raken bijna nooit in paniek
Gevolgen hiervan zijn problemen op het gebied van:
communicatie
sociaal gedrag
verbeelding
weerstand tegen veranderingen, stereotypen
Het is een informatieverwerkingsstoornis, doordat kinderen met autisme de informatie die zij binnenkrijgen niet goed kunnen verwerken levert dat op bovenstaande gebieden problemen op. Het kind kan zich niet inleven in de gevoelens van bijvoorbeeld vriendjes. Deze vriendjes accepteren dit niet en stoten het kind met autisme af. Het kind met autisme vindt dit erg vervelend. Veel mensen denken dat de kinderen het prima vinden en graag alleen zijn, maar dit is dus niet het geval. Zij willen juist met mensen samen zijn, maar begrijpen ze gewoon weg niet.
Kinderen met autisme kunnen slecht tegen veranderingen. Kinderen met autisme leggen een hele bibliotheek/encyclopedie aan ervaringen aan. Iedere keer als ze iets zien, horen, voelen enz. gaan ze de bibliotheek volgens hun eigen systeem af om de situatie te herkennen. Iedere ervaring wordt aan eerdere ervaringen ´getoetst´ om tot een betekenis/inhoud te komen. Het probleem hierbij is dat niet iedere situatie hetzelfde is. Het kind herkent de situatie dus niet (kan het niet vinden in zijn bibliotheek) en raakt in paniek. Door steeds maar voorspelbaar te blijven kun je dit voorkomen. Om zichzelf houvast te geven zie je veel handelingen die zich herhalen bij een kind met autisme. Het kind vindt het fijn om duidelijkheid te hebben en schept dit zo voor zichzelf. Zo wil hij om 8.00 ontbijten, om 13.00 uur lunchen, na school eerst naar het toilet, hierna eerst zijn linker schoen uit doen en dan pas zijn rechter enz. Door duidelijk te zijn met regels, afspraken, duidelijke taken en lijstjes geef je het kind wat rust.
Kinderen met autisme begrijpen gedragsregels anders of niet (onhandig, vreemd gedrag). Ze hebben een zeer beperkt inlevingsvermogen, afweer van sociaal gedrag, laten zich ´gebruiken´ in het spel met anderen, actief maar bizar sociaal gedrag, zoals vreemden betasten als eerste contact en niet als verbaal contact.
Het opvallendste:
Vaak lijkt hun spel wel sociaal spel, maar ze spelen vaak 'de baas'. Ze willen controle uitoefenen, de touwtjes in handen hebben. Waarom? Als je zelf bepaalt weet je hoe alles verloopt, je creëert je eigen voorspelbaarheid (veiligheid).
Theory of mind (inleving in de ander)
Mensen missen een stukje inlevingsvermogen/gevoelsleven (zoals wij dat hebben) bijvoorbeeld:
Afpakken van dingen (als je iets graag wil hebben, pak je het gewoon, niet nadenkend dat de ander dat niet leuk vindt)
Iemand laten struikelen; niet nadenken dat de ander pijn kan hebben. Je been uitsteken is toch leuk!
De ander uitschelden voor van alles en nog wat; niet kunnen uitleggen dat het kwetsend is voor de ander.
Moeilijk onderscheid kunnen maken in gepast gedrag en ongepast gedrag voor een bepaalde situatie.
Het lijkt vaak of mensen met autisme heel egoïstisch zijn.
Een kind met autisme kan moeilijk communiceren. Het begrijpen van de non-verbale communicatie gaat erg lastig. Het kind kan zich niet inleven in de persoon die iets vertelt, waardoor iemand zich niet begrepen voelt. Ook wordt het gezegde letterlijk genomen. Kinderen begrijpen geen grapjes of sarcastische opmerkingen. Mensen met autisme zijn beelddenkers, concrete voorstellingen vormen is hun sterkste kant. Het is daarom belangrijk om dit niet te doen en zo neutraal mogelijk een boodschap te brengen.
Komen de bovenstaande situaties u bekend voor bij uw kind, dan kunt u bovenstaand artikel er nog eens op na lezen!
Door: Liesbeth Valkenburg
Bron:
Training autisme door Andries Schilperoord (Behandelcoördinator Lijn 5 Amstelduin)
|
